مجله علوم و فنون هسته ای
سال بیست و ششم شماره 2 (پیاپی 37، تابستان 1385)

از آنجایی که رآکتور VVER-1000 طرح روسی نیروگاه هسته ای بوشهر با در نظر گرفتن تغییر تکنولوژی آلمانی به روسی با تغییر ارتفاع در شاخه سرد طراحی و توسعه داده شده است، ارزیابی ایمنی این سیستم ها برای حادثه از دست رفتن خنک کننده (LOCA) در این شاخه برای یک رآکتور معین و مقایسه نتایج حاصل با حالت بدون تغییر در ارتفاع شاخه سرد (حالت متعارف طراحی رآکتورهای هسته ای)، حائز اهمیت و دارای پیامدهای سودمندی از نقطه نظر بهره برداری ایمن رآکتور خواهد بود. در این مقاله سعی شده است با شبیه سازی به وسیله کد RELAP5/MOD3.2 در دو حالت مزبور برای یک رآکتور قدرت PWR، فرایند مورد نظر در این دو حالت ارزیابی شده و نتایج دو رهیافت ضمن بحث و بررسی به رآکتور VVER بوشهر که دارای این نوع طراحی جدید و منحصربفرد است تعمیم داده شود. طراحی و شبیه سازی فرایند تغییر ارتفاع در شاخه سرد با کد مزبور برای رآکتور از نوع PWR، برای اولین بار در کشور انجام می شود و در این مقاله تنها به برخی از نتایج مهم آن اشاره شده است.

در این کار پژوهشی برای مطالعه تجربی تاثیر نقص های بلوری بر میزان جذب ذرات b در آلومینیوم و دامنه نفوذ آنها، پس از اعمال تنش های مکانیکی و حرارتی روی نمونه ها، آزمایش های مربوط به تعیین ضریب جذب ذرات b حاصل از چشمه های 137Cs، 136C، 90Sr صورت گرفته و در هر سری آزمایش، نمونه های تنش دیده و سالم تر(تابکاری شده) با ضخامت های مختلف بکار رفته اند. در مقایسه نتایج مربوط به میزان جذب ذرات b با انرژی های معین در گروه نمونه های یاد شده، تاثیر نسبی نقص های بلوری بر ضریب جذب و دامنه نفوذ در آلومینیوم بررسی شد. ارقام بدست آمده در کلیه آزمایشها نشان می دهند که تاثیر نقص های بلوری بر ضریب جذب منفی، و در نتیجه بر دامنه نفوذ مثبت می باشد و این تاثیرگذاری در مورد ذرات بتای پرانرژی بیشتر است.

استفاده از بالون آنژیوپلاستی حاوی مایع رادیوآکتیو اخیرا به عنوان یک تکنیک جدید برای کاستن عود تنگی عروق، پیشنهاد شده است. اندازه گیری توزیع دز در اطراف بالون آن‍‍ژیوپلاستی پر شده با Re186-perhenate با استفاده از فیلم رادیوکرومیک انجام گرفت. نرخ دز اندازه گیری شده در فاصله 0.4 میلی متری از سطح بالون (با قطر 4 میلی متر و طول 40 میلی متر) برابر با مقدار [(cGy/min)/(mCi/ml)] 2.07 بود. محاسبه دز برای بالونهایی به ابعاد مختلف به روش مونت کارلو با کد MCNP4B انجام گرفت و نتیجه آن با نتایج آزمایشگاهی قابل مقایسه بود. غلظت های ویژه مناسب برای اعمال دزهای 12-20 Gy به جدار رگ در مدت پرتودهی کمتر از 4 دقیقه، حدود 400-250 mCi/ml بدست آمد و افت دز شعاعی در فاصله 5/0 میلی متری از سطح بالون حدود 80 درصد بدست آمد. دز داخلی با فرض اینکه در صورت رخداد پارگی بالون، محتوی Re186-DTPA آن به درون دستگاه گردش خون آزاد شود، به روش MIRD محاسبه شد و در حدود 0.0027 cGy/MBq بود که قابل قیاس با رادیوایزوتوپ mTc-DTPA99 می باشد. بنابراین استفاده از رادیوایزوتوپ Re-DTPA186 به سبب ایمنی در برابر پرتو و اعمال دز مورد نیاز جهت براکی تراپی درون رگی برای کاستن عود تنگی عروق کرونر با مقطع دایره ای، مناسب است.

یکی در این کار پژوهشی یکی از سوشهای ویروس عامل بیماری تب برفکی FMD type A87/IRN بر روی تیره سلولی پایدار حاصل از کلیه بچه هامستر (BHK21) تکثیر یافته، سپس عیار (تیتر) ویروسی با استفاده از روش 107/5/ml TCID50% بدست آمد. پرتودهی ویروس با استفاده از دستگاه گاماسل مدل Issledovapel-PX-30 با نرخ دز 0.551 گری بر ثانیه انجام شد. دزهای مورد استفاده برای پرتودهی: 50، 45، 40، 35، 30، 25، 20، 10، 0 کیلوگری بودند. پرتودهی هر نمونه 6 بار تکرار شد. سپس خاصیت عفونت زایی و پادژنی ویروس پرتودهی شده و نمونه شاهد که با در نظر گرفتن دما در مدت پرتودهی در شرایط یکسان با نمونه های پرتودهی شده بودند به وسیله روش های کشت یاخته ای و آزمون ثبوت مکمل بررسی شدند. نتایج حاصل نشان داد که این ویروس از دز 40 کیلوگری به بالا خاصیت بیماریزایی خود را کاملا از دست می دهد. در حالیکه خاصیت پادژنی آن تا دزهای 40 و 45 کیلوگری همچنان حفظ می شود. با توجه به نتایج حاصل و ترسیم نمودار دز / پایندگی و حساب کردن فاکتور D10Value، دز بهینه حاصل از پرتو گاما برای غیر فعال سازی این ویروس با حفظ خاصیت پادژنی، بین 40-44 kGy تعیین گردید.

در این کار پژوهشی 38 نمونه آب و لجن از تالاب انزلی گرفته شد. بعد از کشت نمونه ها و انجام مراحل خالص سازی، 100 سویه باکتریایی جدا شد. ظرفیت جذب تنگستن در تمام سویه ها مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت تنها یک سویه دارای بیشترین مقدار جذب تنگستن بود (65.4 mg/g dw). این سویه MGG-83 نامیده شد. در بررسی های بیشتر مشخص شد که سویه MGG-83 متعلق به جنس باسیلوس است. حداکثر جذب تنگستن در20=pH صورت می گیرد. جذب تنگستن توسط Bacillus sp. MGG-83 با افزایش غلظت آن افزایش یافت، تا جاییکه در غلظت mg/l 60 جذب آن به مقدار 545.6 mg/g dw رسید. جذب تنگستن در 5 دقیقه اولیه مجاورت سریع بود و در ادامه، روند کندی نشان داد. تیمار سلولها با سدیوم آزید و 2 و 4 دی نیتروفنل نشان داد که 80% جذب تنگستن غیر وابسته به متابولیسم و 20% جذب آن وابسته به متابولیسم است. سلولهایی که با حرارت اتوکلاو کشته شده بودند تنها 11% کاهش در جذب تنگستن نشان دادند. جذب تنگستن با افزایش مقدار وزن خشک توده سلولی افزایش یافت (87% در 20mg وزن خشک توده سلولی و تقریبا 100% در 25mg وزن خشک توده سلولی). محدوده دمایی oC 20-45 تاثیر چندانی بر جذب تنگستن نداشت.

تنوع ژنتیکی از عوامل ضروری اصلاح نباتات است. ایجاد جهش (موتاسیون) در ازدیاد ذخایر متنوع ژنتیکی بسیار مؤثر و در بهبود ارقام درختان میوه و محصولات گیاهی دیگر مفید است. پیشرفت های اخیر در زی فن شناسی روش های جدیدی را برای ریزازدیادی و دزیابی گیاهان با صفت برتر حاصل از جهش و دگرگونی ایجاد کرده است. در این کار پژوهشی، نارنگی رقم کلمانتین به عنوان رقم مناسب که تطابق پذیری خوبی با شرایط جوی شمال کشور دارد انتخاب شده است. از صفات نامناسب این رقم، می توان تعداد زیاد دانه در میوه را نام برد. در این کار پژوهشی پرتوهای گاما به عنوان موتاژن فیزیکی با دزهای Gy 45، 40، 35 روی جوانه های جانبی بعد از کشت بخشینه انتهایی و تولید گیاهان عاری از ویروس بکار برده شد. جوانه های پرتو دیده بر روی پایه نارنج پیوند زده شدند (M1V1). برای از بین بردن کایمرا در سه نسل هرس انجام گرفت و در نهایت گیاهان M1V3 به زمین اصلی منتقل شدند. پس از رسیدن به سن میوه دهی بر اساس صفات مورد نظر، انتخاب صورت گرفت که در نتیجه، تعدادی درختچه با میوه های بدون هسته و تعدادی درختچه زودرس و دیررس بدست آمد.

بازیافت و تصفیه ایزوتوپ غنی شده مولیبدن 98 که بوسیله دستگاه جدا کننده الکترومغناطیسی ایزوتوپها در مرکز کرج بر روی پاکت گرافیتی جمع آوری شده، نخستین بار است که به روش شیمیایی در ایران انجام گرفته است. در این کار پژوهشی، ابتدا با خراشیدن سطوح پاکت گرافیتی که ایزوتوپ مولیبدن 98 بر روی آن انباشته شده بود، مخلوطی از پودر گرافیت و مولیبدن به دست آمد؛ سپس با استفاده از کوره الکتریکی با عبور دادن گاز اکسیژن در دمای oC 850، تری اکسید مولیبدن (98MoO3) تشکیل و گرافیت به صورت دی اکسیدکربن خارج شد. در مرحله بعد، از محلول آمونیاک گرم و غلیظ برای انحلال اکسید مولیبدن استفاده شد و در شرایط قلیایی، ناخالصی عمده آهن به صورت هیدروکسیدآهن (III) رسوب کرد. پس از آن با اسید سولفوریک محیط را اسیدی کرده و با افزودن کیلات دهنده آلفا بنزویین اکسیم، کمپلکس آلی- فلزی مولیبدن به صورت رسوب به دست آمد. رسوب حاصل، پس از صاف و خشک شدن، درون کوره الکتریکی در دمای 500 درجه سانتی گراد سوزانده و به اکسید مولیبدن تبدیل شد. ساختار مولکولی این اکسید به وسیله اسپکتروسکوپی پراش پرتوهای ایکس (XRD) تایید و در نهایت، با استفاده از طیف سنج نشر اتمی (ICP) خلوص شیمیایی محصول معادل %97.44 تعیین شد.

در این مقاله موضوع کاربرد تبدیل فوریه و تبدیل موجک در کاهش نوفه داده های تجربی مورد بررسی قرار گرفته است. با ارایه یک داده شبیه سازی شده و یک داده تجربی (حاصل از پروب مشتق جریان سیستم پلاسمای کانونی دنا)، نکات ظریف و حساس استفاده از تبدیل فوریه در کاهش نوفه داده ها به نمایش و بحث گذاشته شده است، سپس ایده اصلی تبدیل موجک و نتایج ناشی از کاهش نوفه به وسیله آن نشان داده شده اند. طبق این پژوهش برای داده های غیر متعارف، از جمله مشتق جریان سیستم دنا، که در آن ضریب اطمینان تبدیل فوریه ممکن است سوال برانگیز باشد، تبدیل موجک به صورت ابزاری به مراتب دقیق تر می تواند مطرح شود.